راهکارهای ترویج الگوی مصرف آب

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ کاهش حجم بارش در کشور باعث شده است منابع آبی کشور در یک قدمی بحران قرار بگیرند. براساس آمارها حدود ۵۷ درصد ظرفیت سدهای کشور خالی است و پیش‌بینی بارش مناسب در ماه‌‏های باقی‏مانده سال نمی‌شود. 

متأسفانه بیش از 16 استان کشور درگیر خشکسالی هستند و گسترش شهرنشینی و صنعتی سازی های فاقد استاندارد بیش از پیش به بحران خشکسالی و کم آبی کشور دامن زده است

بحران آب می‌‏تواند بر کشاورزی تأثیرات جدی داشته باشد. با توجه به اینکه بخش عمده‌‏ تولیدات کشاورزی به منابع آبی وابسته است، کاهش ذخایر سدها می‌‏تواند به کاهش تولید محصولات زراعی و باغی منجر شود. این موضوع در صورت تداوم، احتمال افزایش قیمت مواد غذایی و افزایش تورم در این بخش را به همراه خواهد داشت.

محمود یزدانی، کارشناس حوزه انرژی درباره کم آبی، بارش های اندک و کاهش ذخایر آبی کشور و بحران هایی که از این موضوع ایجاد می شود، به «راهبرد معاصر» گفت: با توجه به قرار گرفتن ایران در اقلیم خشک، گستردگی کشور و اینکه گرم‌ترین نقطه کره زمین در فلات مرکزی ایران قرار دارد، کشور در وضعیت بحرانی قرار گرفته و باعث نگرانی ها نسبت به تأمین آب مورد نیاز مردم شده است. 

وی افزود: صنعتی سازی فاقد استانداردهای لازم، رشد بی رویه شهرنشینی، افزایش آلاینده های خروجی از دستگاه های صنعتی حمل و نقل و... بر نگرانی‌ها نسبت به تأمین آب مورد نیاز کشور می‌افزاید. 

کارشناس حوزه انرژی عنوان کرد: متأسفانه بیش از 16 استان کشور درگیر خشکسالی هستند و گسترش شهرنشینی و صنعتی سازی های فاقد استاندارد بیش از پیش به بحران خشکسالی و کم آبی کشور دامن زده است. در اقلیمی که ایران در آن قرار دارد، با 7/1 میلیون متر مکعب و پراکندگی جمعیت در این پهنه بزرگ جغرافیایی و کاهش باران ها نسبت به بلندمدت چالش های بزرگی در تأمین آب ایجاد شده است.

یزدانی گفت: سال های پربارش خوب بود، اما سالهایی که بارش ها نسبت به معمول بسیار کاهش یافت، زنگ بحران را به صدا درآورده است، به همین دلیل مسئولان ارشد کشور تأکید می‌کنند، شاید با قطع برق بتوان کنار آمد، اما نبود آب یعنی نبود زندگی.

کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: مردم باید الگوی مصرف آب را رعایت کنند و با اندک بارندگی های اخیر نمی‌توان نتیجه گرفت وضعیت بهتر شده، زیرا پایه محاسبات در میزان بارش براساس بارش بلندمدت است. آمار در بازه بلندمدت در 46 ماه، 46 درصد منفی است. همین عدد سال گذشته تا اواخر بهمن ماه 74.5 میلیمتر بود، یعنی نسبت به سال گذشته 9 درصد منفی شده است.

وی عنوان کرد: حجم آب موجود فعلی 22.1دهم میلیارد متر مکعب است، البته سال گذشته نیز تقریباً این عدد بود، اما خروجی یعنی مصرف آب نسبت به سال های قبل افزایش یافته است. حجم آبی که به عنوان ذخیره داریم و منبع ذخیره سال گذشته 9.5 میلیارد متر مکعب خروجی است که اینک 9/1دهم شده؛ یعنی خروجی یا مصرف کشور نسبت به سال قبل چهار درصد افزایش یافته است.

یزدانی گفت: سدها حجم معینی دارند، پس خروجی بیشتر به معنای مصرف بیشتر است. آمارها نشان می دهد به طور میانگین مصرف کشور 100 میلیارد متر مکعب است. 55 درصد این عدد از منابع آب زیرزمینی و 45 درصد منابع آبی سدی تأمین می شود. اما 90 درصد حجم آب مصرفی ایران در بخش کشاورزی، 6 درصد شرب و چهار درصد صنعت مصرف می شود. 

کارشناس حوزه انرژی تأکید کرد: قانون الگوی کشت باید سنوات گذشته، دست‌کم سه دهه پیش ابلاغ می شد تا کشاورز نتواند به میل خود کشت کند. در کشور خشک کم آب نیازی به تولید فرآورده های آب بر مانند هندوانه نیست.

قانون الگوی کشت باید سنوات گذشته، دست‌کم سه دهه پیش ابلاغ می شد تا کشاورز نتواند به میل خود کشت کند

وی افزود: با توجه به اینکه کشت هندوانه بسیار آب بر است، ایران نباید به هیچ وجه وارد این مدل کشت و مشابه آن شود، زیرا نه تنها مزیت اقتصادی و صادراتی ندارد؛ بلکه ما را دچار مخاطرات جدی بی آبی می کند. هر کیلو هندوانه پنج کیلو آب نیاز دارد. در این شرایط کمترین دلیلی برای ترویج کشت های غرقابی یا سایر محصولات آب بر وجود ندارد.

یزدانی تأکید کرد: بی شک الگوی کشت باید جدی گرفته شود و وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه و تبدیل آبیاری غرقابی به قطره ای تکلیف جدی برعهده دارد. در زمینه مصرف خانگی نیز باید توأمان از جرائم و مشوق ها استفاده کرد، مانند کشورهایی که در این موضوع تجربه دارند. 

وی افزود: کسانی که بیش از الگوی تعیین شده آب مصرف می کنند، باید بهای تمام شده بپردازند. در این صورت با رعایت الگوهای مصرف در بخش‌های خانگی، کشاورزی و صنعتی می توان بخش قابل توجهی از بحران بی آبی و کم آبی کشور را برطرف کرد.